ΚΑΒΑΦΗΣ 
ΌΤΑΝ Ο ΧΡΩΣΤΗΡΑΣ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΠΕΝΑ

Κωνσταντίνος Καβάφης «Ζωγραφισμένα»

Την εργασία μου την προσέχω και την αγαπώ.

Μα της συνθέσεως μ’ αποθαρρύνει σήμερα η βραδύτης.

Η μέρα μ’ επηρέασε. Η μορφή της

όλο και σκοτεινιάζει. Όλο φυσά και βρέχει.

Πιότερο επιθυμώ να δω παρά να πω.

Στη ζωγραφιάν αυτή κυττάζω τώρα

ένα ωραίο αγόρι που σιμά στη βρύσι

επλάγιασεν, αφού θ’ απέκαμε να τρέχει.

Τι ωραίο παιδί˙ τι θείο μεσημέρι το έχει

παρμένο πιά για να το αποκοιμίσει.-

Κάθομαι και κυττάζω έτσι πολλήν ώρα.

Και μες στην τέχνη πάλι, ξεκουράζομαι απ’ την δούλεψή της.

«Θάλασσα του πρωϊού»

Εδώ ας σταθώ. Κι ας δω κ’ εγώ την φύσι λίγο.

Θάλασσας του πρωϊού κι ανέφελου ουρανού

λαμπρά μαβιά, και κίτρινη όχθη∙ όλα

ωραία και μεγάλα φωτισμένα.

Εδώ ας σταθώ. Κι ας γελασθώ πως βλέπω αυτά

(τα είδ’ αλήθεια μια στιγμή σαν πρωτοστάθηκα)∙

κι όχι κ’ εδώ τες φαντασίες μου,

τες αναμνήσεις μου, τα ινδάλματα της ηδονή

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΓΡΑΜΜΕΝΟΥ

Η ΜΟΙΡΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ

Μες στα νερά του ποταμού
η μοίρα, γιόκα μου
καθρεφτίζεται
Κρατώ το αχνό σου πόδι
στα νεραϊδίσια χέρια μου και τρέμω
Μαύρος γρανίτης η φτέρνα σου
σπάει χίλια κομμάτια

Γιόκα μου, το χάρισμα του απέθαντου
πόσο φοβάμαι να ’ξερες
γιατί αγκαλιάζεται σφιχτά
με τα σιρίτια της τιμής
και με της μοναξιάς τους φράχτες

Δε σε βαφτίζω, γιε μου
στη Στύγα
Πάνω στη γη σε αφήνω
με του θανάτου το φιλί
και της ζωής το δώρο.

ΘΕΜΑ: Έγκριση 1ου Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού Ποίησης με τίτλο «Ποιητικός Περίπατος Αμφίπολης»

Σας ενημερώνουμε ότι η UNESCO δια των εκπροσώπων της στον Όμιλο UNESCO Σερρών και η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών, δια της Υπευθύνου Σχολικών Δραστηριοτήτων προκηρύσσουν τον 1ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ποίησης με τίτλο: «Ποιητικός Περίπατος Αμφίπολης» που απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες όλων των τάξεων των Γυμνασίων, Λυκείων και ΕΠΑΛ της χώρας.

Στόχοι του Διαγωνισμού είναι η ανάδειξη της ιστορίας της Αμφίπολης και η γνωριμία με τον πολιτισμό της, η καλλιέργεια και ανάδειξη της αισθητικής έκφρασης, η ανάπτυξη δημιουργικότητας και έμπνευσης καθώς και η εκπαίδευση στη δημιουργική γραφή.

Κάθε μαθητής/τρια μπορεί να συμμετάσχει με ένα μόνο ποίημα, στην ελληνική γλώσσα, πρωτότυπο και αδημοσίευτο.

Η καταληκτική ημερομηνία αποστολής του έργου του μαθητή /τριας είναι η 29η Απριλίου 2019 ( σφραγίδα ταχυδρομείου).
Οι διακριθέντες μαθητές/τριες θα ειδοποιηθούν έγκαιρα για την τελετή βράβευσης, από τη Διεύθυνση Δ/θμιας Εκπ/σης Σερρών / Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 

1.       Ετυμολόγησε και ερμήνευσε:

ομοιογένεια

αντίφαση

δεισιδαιμονία

2.       Βρες την αντίστοιχη ελληνική λέξη:

σοκ

ίντερβιου

ρομπότ

προτραίτο

γκάλοπ

3.       Βρες τα συνώνυμα:

εποφθαλμιώ

παρεμφερής

επευφημία

υιοθετώ

μύηση

ετερόκλητος

λαθροχειρία

4.       Βρες τα αντίθετα:

υποχρεωτικός

τοπικιστικός

προοδευτικός

λείος

5.       Ερμήνευσε τις λέξεις:

ρηξικέλευθος

αιθεροβάμων

κομφορμιστής

φεμινίστρια

κρεματόριο

ακριτόμυθος

ιερόσυλος

μνησίκακος

δοκησίσοφος

φίλαυτος

  γλώσσα: απέραντη, πολύμορφη, παντοδύναμη.

Όπως πολυκύμαντη είναι και η γλωσσική κοινότητα που τη μιλάει, έτσι πολυκύμαντη είναι και η γλώσσα. Αν συνδυαστεί με πνευματική καλλιέργεια και κοινωνική δύναμη.

Όπως είπε ο Βίνγκεσταίν «η γλώσσα μου, ο κόσμος μου».

2.ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΕΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ

 Ιδίωμα και  διάλεκτος

Κοινωνικές διάλεκτοι:

Γλώσσα και ηλικία: καινόγλωσσα των νέων

Γλώσσα και κοινωνική ομάδα: έκφραση status

Γλώσσα και μόρφωση: χρήση ορολογίας

Γλώσσα και φύλο: έκφραση ρατσισμού ή στερεοτύπων

Γλώσσα και κοινωνικό επίπεδο

Γλώσσα και περίσταση: « μιλάμε με διαφορετικό τρόπο, σε διαφορετικό τόπο, σε διαφορετικό χρόνο, με διαφορετικούς ανθρώπους, σε διαφορετικές περιστάσεις». Άρα όλα είναι3 ρευστά;

3.ΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Η γλώσσα είναι ατραπός που αποκαλύπτει την προσωπικότητα του πομπού και  είναι άκρως αποκαλυπτική. 

Οπτική γωνία είναι ο συγκεκριμένος τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει και αντιμετωπίζει κάποιος τα πράγματα, ενώ εστίαση είναι η επικέντρωση του ενδιαφέροντος σε κάτι.

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ

Μοντέρνα ποίηση

Κυριαρχία ονείρου,

 φαντασίας, ά-λογου

Αυτόματη γραφή, 

αποδέσμευση από ηθικούς, γραμματικούς, συντακτικούς, νοηματικούς κανόνες.

ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ: Η ΠΟΙΗΣΙΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΣ ΣΤΙΛΒΟΝΤΟΣ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1. Τι ήταν ο υπερρεαλισμός; (ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ, http://ebooks.edu.gr/courses/DSGYM-A107/document/4bdaedb5lgm9/4e7097436w8d/4e709743r1ga.pdf

2.  Ποια στοιχεία στο ποίημα μας αποδεικνύουν ότι ανήκει στη    μοντέρνα ποίηση;

3.   Βρείτε πίνακες ζωγραφικής που να ανήκουν στον μοντερνισμό.( Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα http://www.postmodern.gr/monternismos-i-epanastasi-ton-schimaton-ke-ton-chromaton)

4. Χρησιμοποιώντας τις λέξεις : το ουρανί ποδήλατο, η αυριανή μελαγχολία, το ανείπωτο του κυκλάμινου, να γράψετε ένα ποίημα 5-8 στίχων   a la maniera di Εμπειρίκου.

ΕΛΥΤΗΣ: ΠΟΙΗΣΗ ΕΣ ΤΟ ΝΥΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΕΝ

Την αλήθεια την «φτιάχνει» κανείς ακριβώς όπως φτιάχνει και το ψέμα

Η λύπη ομορφαίνει επειδή της μοιάζουμε.

Κάνε άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά.

Όταν ακούς «τάξη», ανθρωπινό κρέας μυρίζει

Κάνε άλμα πιο γρήγορο απο τη φθορά!

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΓΡΑΜΜΕΝΟΥ

«Το γήρασμα του σώματος και της ψυχής είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι…» Κ.Π.Καβάφης Αλήθεια λέει αυτός ο Αλεξανδρινός…Είναι αρρώστια τα γηρατειά, ανήκεστος βλάβη, γι’ αυτό και γω το γύρισα στην τρελή μπας και ξεγελάσω αυτόν τον αλήτη τον χρόνο. Πενήντα τόσα χρόνια καθηγητής φιλοσοφίας,  ιδού το κέρδος μου. Παροπλισμένος και άνεργος πια, κάθομαι εκουσίως σε τούτον τον οίκο ευγηρίας. Παιδιά, σκυλιά δεν έχω, υποχρεώσεις δεν έχω, ανάγκη κανέναν δεν έχω…Κανέναν.

Μες στον καθρέφτη που έχουν τοποθετήσει στην είσοδο βλέπω  έναν κύριο καλοστεκούμενο. Σιγά μην  παραλείψω το μεταξωτό μου μαντήλι και το μηνιαίο μου κούρεμα. Χτενίζω τα φρύδια με την ανάστροφη του χεριού μου…Ευγενικά χέρια, απαλά, αδούλευτα  αλλά ακούραστοι του έρωτα σκαπανείς. Γελάς; Έτσι λίγο κομπαστικά και περήφανα. Με το ένα χέρι στη γραφομηχανή και το άλλο ανήσυχο ζώο να θωπεύει τις γραμματείς και τις φαρισαίες, με τα μεγαλειώδη- εκείνης της εποχής και της μοδός- τα οπίσθια…O tempora o mores!  Όχι, όχι δεν θα με πιάσει εμένα η πίκρα των ατέλειωτων ιερεμιάδων.Είμαι ζωντανός, υγιής και με παχυλή σύνταξη. Τουτέστιν, απόψε ισχύει το καθιερωμένο σαββατιάτικο ραντεβουδάκι, για κρασάκι και κουβεντούλα και τα συναφή, με  την νοστιμούλα και αφρατούλα, τέως συνάδελφο, τη φιλόλογο.

Οσμίζομαι τον αέρα σαν κυνηγάρικο σκυλί. Πρέπει να βρίσκεται κοντά. Η μυρωδιά της με εξιτάρει τα μάλα.  Ανέκαθεν είχα μια αδυναμία στα αρώματα. Μόνο όμως τα γυναικεία. Όλες οι γυναίκες που σχετίστηκαν μαζί μου, θυμούνται φαντάζομαι τα πάμπολλα μπουκαλάκια αρωμάτων που τους χάρισα…Τι έλεγα;  Κάπου κάπου χάσκει λίγο το μυαλό μου και σαν να χάνομαι. Όχι για πολύ, ελάχιστα… Α, ναι. Εκείνη τη λέσχη ανάγνωσης που  είχα ξεκινήσει με τον μακαρίτη το Αρίσταρχο, τη θυμήθηκα και την έβαλα μπρος. Κάθε Τρίτη συνάντηση με τσάι, όχι χαμομήλι, English tea με διάφορες γεύσεις για τις κυρίες, και φιλοσοφική κουβεντούλα.

Εννέα η ώρα. Κλείνω το μάτι στον κύριο  του καθρέφτη, και σηκώνομαι ιπποτικά να συνοδεύσω την κυρία. Ήρθε αρωματισμένη και έτοιμη από καιρό.

Καληνύχτα  αγαπητέ Καβάφη, μες στην πολλή συνάφειαν πηγαίνω, χαρούμενος… 

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

ΘΕΜΑ: Έγκριση 1ου Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού Ποίησης με τίτλο «Ποιητικός Περίπατος Αμφίπολης»

Σας ενημερώνουμε ότι η UNESCO δια των εκπροσώπων της στον Όμιλο UNESCO Σερρών και η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών, δια της Υπευθύνου Σχολικών Δραστηριοτήτων προκηρύσσουν τον 1ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ποίησης με τίτλο: «Ποιητικός Περίπατος Αμφίπολης» που απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες όλων των τάξεων των Γυμνασίων, Λυκείων και ΕΠΑΛ της χώρας.

Στόχοι του Διαγωνισμού είναι η ανάδειξη της ιστορίας της Αμφίπολης και η γνωριμία με τον πολιτισμό της, η καλλιέργεια και ανάδειξη της αισθητικής έκφρασης, η ανάπτυξη δημιουργικότητας και έμπνευσης καθώς και η εκπαίδευση στη δημιουργική γραφή.

Κάθε μαθητής/τρια μπορεί να συμμετάσχει με ένα μόνο ποίημα, στην ελληνική γλώσσα, πρωτότυπο και αδημοσίευτο.

Η καταληκτική ημερομηνία αποστολής του έργου του μαθητή /τριας είναι η 29η Απριλίου 2019 ( σφραγίδα ταχυδρομείου).
Οι διακριθέντες μαθητές/τριες θα ειδοποιηθούν έγκαιρα για την τελετή βράβευσης, από τη Διεύθυνση Δ/θμιας Εκπ/σης Σερρών / Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων.

ΕΚΘΕΣΗ

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 

1.       Ετυμολόγησε και ερμήνευσε:

ομοιογένεια

αντίφαση

δεισιδαιμονία

2.       Βρες την αντίστοιχη ελληνική λέξη:

σοκ

ίντερβιου

ρομπότ

προτραίτο

γκάλοπ

3.       Βρες τα συνώνυμα:

εποφθαλμιώ

παρεμφερής

επευφημία

υιοθετώ

μύηση

ετερόκλητος

λαθροχειρία

4.       Βρες τα αντίθετα:

υποχρεωτικός

τοπικιστικός

προοδευτικός

λείος

5.       Ερμήνευσε τις λέξεις:

ρηξικέλευθος

αιθεροβάμων

κομφορμιστής

φεμινίστρια

κρεματόριο

ακριτόμυθος

ιερόσυλος

μνησίκακος

δοκησίσοφος

φίλαυτος

ΠΕΡΙ ΠΟΙΗΣΗΣ

 περί ποίησης και άλλων δαιμονίων...

ΚΑΒΑΦΗΣ: Μελαγχολία Ιάσωνος Κλεάνδρου 

Ο Καβάφης έγραψε το ποίημα εκφράζοντας και εξωτερικεύοντας  τη βαθιά του οδύνη για τα γηρατειά και το αλγεινόν γήρασμα του σώματος και της μορφής. 

χρησιμοποιεί το προσωπείο του ποιητή Ιάσωνος και εξομολογείται στη θεά ποίηση.

Είναι λοιπόν ένα ποίημα που μιλά για τη λειτουργεία της ποίησης και τον θεραπευτικό της ρόλο. 

Είναι ένα αυτοαναφορικό ποίημα ή ποίημα ποιητικής.

τι  εννοούμε με αυτό;

Οι ποιητές μας ανοίγουν την πόρτα του εργαστηρίου τους και μας αφήνουν να διακρίνουμε τις συνθήκες και τους λόγους για τους οποίους γράφουν ποίηση.

Δείτε παρακάτω τις απαντήσεις των ίδιων των ποιητών στο ερώτημα τι είναι ποίηση.