ΑΡΧΑΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ!

Μετάφραση

[79.1] Και οι Κερκυραίοι, επειδή φοβήθηκαν, μήπως αφού πλεύσουν οι εχθροί εναντίον της πόλης τους ως νικητές ή επανακτήσουν τους αιχμαλώτους από το νησί ή επιχειρήσουν κάποια άλλη εχθρική ενέργεια, τους μετέφεραν πάλι στο ναό της Ήρας και φρουρούσαν την πόλη.

[79.2] Οι άλλοι (οι Πελοποννήσιοι) όμως δεν τόλμησαν να πλεύσουν εναντίον της πόλης, αν και ήταν νικητές στη ναυμαχία, έχοντας 13 πλοία των Κερκυραίων (αιχμάλωτα), απέπλευσαν στην απέναντι στεριά, από όπου ακριβώς ξεκίνησαν.

[79.3] Και την επόμενη μέρα καθόλου περισσότερο δεν έπλεαν εναντίον της πόλης, αν και βρίσκονταν σε μεγάλη σύγχυση και φόβο, και παρόλο που ο Βρασίδας παρακινούσε (για επίθεση) τον Αλκίδα, καθώς λέγεται, χωρίς όμως να έχει ίση ψήφο ˙ κι αφού αποβιβάστηκαν στη Λευκίμμη, το ακρωτήριο, λεηλατούσαν τους αγρούς.

[80.1] Και οι δημοκρατικοί των Κερκυραίων στο μεταξύ, επειδή ήταν τρομοκρατημένοι, μήπως τους επιτεθεί ο στόλος (των Πελοποννησίων), άρχισαν διαπραγματεύσεις με τους ικέτες και τους άλλους (ολιγαρχικούς) για το πώς θα σωθεί η πόλη, και έπεισαν κάποιους να επιβιβαστούν στα πλοία ˙ και κατόρθωσαν να επανδρώσουν 30 πλοία, επειδή περίμεναν επίθεση.

[80.2] Και οι Πελοποννήσιοι, αφού λεηλάτησαν τη χώρα μέχρι το μεσημέρι, απέπλευσαν και την νύχτα δόθηκε σήμα σ’ αυτούς με πυρσούς ότι πλησίαζαν από τη Λευκάδα 60 αθηναϊκά πλοία ˙ αυτά έστειλαν οι Αθηναίοι, όταν πληροφορήθηκαν την εσωτερική αναταραχή και ότι τα πλοία του Αλκίδα σκόπευαν να πλεύσουν εναντίον της Κέρκυρας με στρατηγό τον Ευρυμέδοντα, τον γιο του Θουκλή.

Κεφάλαιο 79

Νόημα:

      Οι δημοκρατικοί Κερκυραίοι, φοβούμενοι επίθεση των εχθρών, μετέφεραν τους ολιγαρχικούς ξανά στο ναό της Ήρας και φρουρούσαν την πόλη. Οι Πελοποννήσιοι, από την άλλη πλευρά, αν και είχαν νικήσει στη ναυμαχία, δεν επιτέθηκαν στην πόλη, αλλά πήραν τα δεκατρία κερκυραϊκά πλοία που συνέλαβαν και πήγαν στην απέναντι στεριά (Ήπειρο). Και την επόμενη μέρα, παρά την ταραχή και το φόβο των Κερκυραίων, και παρά τις συμβουλές του Βρασίδα προς τον Αλκίδα για επίθεση, οι Πελοποννήσιοι δεν επιτέθηκαν, αλλά λεηλατούσαν τους αγρούς στη Λευκίμμη.

Ερμηνευτικά σχόλια:

• «τρεῖς δέ καί δέκα ναῦς ἔχοντες τῶν Κερκυραίων ἀπέπλευσαν ἐς τήν ἤπειρον»: Οι Πελοποννήσιοι, παρά το γεγονός ότι δεν έβλαψαν σε τίποτα τον αθηναϊκό στόλο, κατόρθωσαν να αιχμαλωτίσουν 13 κερκυραϊκά πλοία, αποτέλεσμα της σποραδικής εφόρμησής τους κατά των εχθρών και της έλλειψης σχεδίου στην αντιμετώπισή τους. Κι ενώ οι Κερκυραίοι έπλεαν σε πέλαγος σύγχυσης και φόβου, οι Πελοποννήσιοι δεν βρήκαν την τόλμη να επιτεθούν στην πόλη, όπως ο Βρασίδας συμβούλευε. Πιθανόν όμως, να μην αποφασίστηκε επίθεση στην πόλη λόγω της κόπωσης των πληρωμάτων. Αντί της επίθεσης στην πόλη, επιτέθηκαν και λεηλάτησαν τους αγρούς στη Λευκίμμη, που ήταν πολύ κοντύτερα, για να εξασφαλίσουν τις δικές τους προμήθειες και να στερήσουν τους εχθρούς τους Κερκυραίους από εφόδια.

• «Οἱ Κερκυραίοι δείσαντες μή σφίσιν ἐπιπλεύσαντες ἐπί τήν πόλιν ὡς κρατοῦντες οἱ πολέμιοι ἤ τούς ἐκ τῆς νήσου ἀναλάβωσι ἤ ἄλλο τι νεωτερίσωσι.»: Οι Κερκυραίοι περιμένοντας επίθεση των Πελοποννησίων στην πόλη σπεύδουν να μεταφέρουν και πάλι τους εξόριστους ολιγαρχικούς στο Ηραίο και να βάλουν φρουρούς στην πόλη. Οι Πελοποννήσιοι όμως δεν αποτολμούσαν επίθεση, κατά την κρίση του Θουκυδίδη, παρότι η κατάσταση ήταν ευνοϊκή και ο Βρασίδας συμβούλευε θετικά τον Αλκίδα. Ο Αλκίδας δεν θέλησε να επιτεθεί στην πόλη, πιθανώς διότι οι στρατιώτες του ήταν κουρασμένο και προτίμησε να λεηλατήσει την ύπαιθρο εξασφαλίζοντας έτσι τη διατροφή τους και βέβαια βλάπτοντας τους Κερκυραίους.  Στο μεταξύ, οι δημοκρατικοί έχουν τρομοκρατηθεί με την ιδέα ότι ο Αλκίδας θα τους επιτεθεί. Εκτός της μεταφοράς των αιχμαλώτων στην πόλη και της φρούρησής τους προσπάθησαν να συμφιλιωθούν με τους ολιγαρχικούς και για να αποτρέψουν πιθανή συνεργασία τους με τους εχθρούς, αλλά και για να τους  πείσουν να επανδρώσουν τα καράβια. Πράγματι, η ιδέα της σωτηρίας της πατρίδας, που επικαλέστηκαν οι δημοκρατικοί, κινητοποίησε αρκετούς ολιγαρχικούς, κι έτσι επανδρώθηκαν 30 πλοία. Ο αριθμός των πλοίων δεν ήταν  ικανοποιητικός αλλά οπωσδήποτε οι Κερκυραίοι πέτυχαν με τη διαλλακτική τους στάση κάτι σημαντικό μετά τις τελευταίες ταραχές στην πόλη και τη δοκιμασία στη ναυμαχία, όπου έχασαν 13 καράβια, γεγονός αποτρεπτικό και για τους πιο φανατικούς δημοκρατικούς.

Κεφάλαιο 80

Νόημα:

    Οι δημοκρατικοί Κερκυραίοι φοβούμενοι πιθανή επίθεση των Πελοποννησίων, έρχονταν σε διαπραγματεύσεις με τους ολιγαρχικούς, στο νησί και έπεισαν αρκετούς απ'  αυτούς να συνεργαστούν για να σωθεί η πόλη. Οι Πελοποννήσιοι από την άλλη, λεηλατούσαν τη χώρα μέχρι το μεσημέρι και μετά αποχώρησαν, καθώς πληροφορήθηκαν ότι έφταναν 60 αθηναϊκά πλοία. Αυτά τα έστελναν οι Αθηναίοι με αρχηγό τους τον Ευρυμέδοντα, όταν έμαθαν τα γεγονότα της Κέρκυρας.

Ερμηνευτικά σχόλια:

• « Ὁ δέ δῆμος...αἱ νῆες»: για μια ακόμα φορά ο Θουκυδίδης προβάλλει το συναίσθημα του φόβου, ως αυτό που έχει κυριεύσει τους δημοκρατικούς Κερκυραίους και ως αυτό που υπαγορεύει τις ενέργειές τους. Στο σημείο αυτό βλέπουμε ότι ο φόβος που τους έχει κυριεύσει έχει να κάνει με την ενδεχόμενη επίθεση του πελοποννησιακού πολέμου.
• «τοῖς τε ἱκέταις ...ἡ πόλις»: Οι Κερκυραίοι λοιπόν, εξαιτίας του φόβου τους αναγκαζονται να τηρήσουν συμβιβαστική στάση και να ακολουθήσουν πολιτική συνδιαλλαγής με τους αντιπάλους τους ολιγαρχικούς..
• «ἐπλήρωσαν γάρ ὅμως τριάκοντα»: μπροστά στην απειλή της νέας πελοποννησιακής επίθεσης, οι Κερκυραίοι προετοιμάζονται για να τους αντιμετωπίσουν και επανδρώνουν τριάντα πλοία.
• «οἱ δέ Πελοποννήσιοι ...ἀπέπλευσαν»: οι Πελοποννήσιοι δεν έκαναν επίθεση εναντίον της Κέρκυρας, αλλά είχαν στραφεί προς το ακρωτήρι της Λευκίμμης και λεηλατούσαν τους αγρούς. Αυτό κράτησε μέχρι το μεσημέρι και στη συνέχεια επέστρεψαν στα Σύβοτα, που βρίσκονταν 8-9 μίλια από τη Λευκίμμη, αλλά 40-45 μίλια μακριά από την Κέρκυρα. Η λεηλασία αυτή γίνονταν για 2 λόγους: πρώτον για να ανεφοδιαστούν με τρόφιμα και άλλα αναγκαία οι Πελοποννήσιοι και δεύτερον για να καταστρέψουν τους πόρους των αντιπάλων.
• «καί ὑπό νύκτα...νῆες Ἀθηναίων προσπλέουσαι»: στην αρχαιότητα η μετάδοση ειδήσεων και μηνυμάτων γινόταν με ημερόδρομους στην ξηρά και με ταχύπλοα καράβια στη θάλασσα. Παράλληλα τη νύχτα χρησιμοποιούνταν οι φρυκτοί, δηλαδή πυρσοί που τους άναβαν και τους τοποθετούσαν σε κορυφές βουνών, σε πύργους τειχών ή σε ειδικούς φρυκτωρικούς πύργους. Επρόκειτο για ένα είδος «οπτικού τηλεγράφου», με τον οποίο μεταβιβάζονταν όχι μόνο γενικές ειδήσεις αλλά και σήματα πολύ συγκεκριμένα και ακριβή.
• «ἅς οἱ Ἀθηναῖοι ....μελλούσας πλεῖν»: οι Αθηναίοι έστειλαν αυτό το στόλο των 60 πλοίων στην Κέρκυρα για 2 λόγους:

----> Επειδή πληροφορήθηκαν τις ταραχές στην Κέρκυρα. Πρόκειται για τα πρώτα γεγονότα που συνέβησαν στο νησί, τότε που μια τριήρης είχε φέρει δημοκρατικούς πρόσφυγες στην Αθήνα. Επίσης, όπως είχαμε δει στο κεφάλαιο 71, οι ίδιοι οι ολιγαρχικοί Κερκυραίοι είχαν στείλει απεσταλμένους στην Αθήνα για να τους ενημερώσουν για όσα συνέβησαν στο νησί.

---> Επειδή έμαθαν για το στόλο του Αλκίδα που είχε πάει στην Κέρκυρα. Μάλιστα, η μετοχή «μελλούσας» φανερώνει ότι οι Αθηναίοι είχαν μάθει για την αποστολή των πλοίων του Αλκίδα εγκαίρως, πριν φτάσουν στην Κέρκυρα. Αυτό μπορεί να συνέβη είτε λόγω κατασκοπείας των Αθηναίων, είτε λόγω  του ότι ο Αλκίδας πλέοντας από την Κυλλήνη για την Κέρκυρα, θα πέρασε αναγκαστικά από την Κεφαλλονιά και την Ιθάκη, που ήταν συμμαχικές με την Αθήνα περιοχές και από αυτές θα έφτασε η πληροφορία στην Αθήνα.