ΛΑΤΙΝΙΚΑ

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ  ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

https://filologika.gr/lykio/g-lykiou/prosanatolismou/latinika/erotiseis-eisagogis-kleistoy-typoy/ 

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ 

https://latistor.blogspot.com/2012/09/blog-post.html 

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΧΡΟΝΩΝ

Λατινικά Γ΄ Λυκείου: Ακολουθία των χρόνων (παραδείγματα μετατροπών)

Η ακολουθία των χρόνων

Μετά από ρήμα εξάρτησης σε αρκτικό χρόνο:

• η Υποτακτική του Ενεστώτα εκφράζει το Σύγχρονο
• η Υποτακτική του Παρακειμένου εκφράζει το Προτερόχρονο
• η Υποτακτική του Ενεστώτα της Ενεργητικής Περιφραστική Συζυγίας εκφράζει το Υστερόχρονο

Μετά από ρήμα εξάρτησης σε ιστορικό χρόνο:

• η Υποτακτική του Παρατατικού εκφράζει το Σύγχρονο
• η Υποτακτική του Υπερσυντελίκου εκφράζει το Προτερόχρονο
• η Υποτακτική του Παρατατικού της Ενεργητικής Περιφραστικής Συζυγίας εκφράζει το Υστερόχρονο

Η Ενεργητική Περιφραστική Συζυγία σχηματίζεται με τη μετοχή Μέλλοντα, που προκύπτει από το θέμα του Σουπίνου με καταλήξεις urus-a-um και το ρήμα sum σε όλους τους χρόνους.

H Υποτακτική Ενεστώτα της Ενεργητικής Περιφραστικής Συζυγίας έχει ως εξής:

amaturus-a-um sim

amaturus-a-um sis

amaturus-a-um sit

amaturi-ae-a simus

amaturi-ae-a sitis

amaturi-ae-a sint

H Υποτακτική Παρατατικού της Ενεργητικής Περιφραστικής Συζυγίας έχει ως εξής:

amaturus-a-um essem

amaturus-a-um esses

amaturus-a-um esset

amaturi-ae-a essemus

amaturi-ae-a essetis

amaturi-ae-a essent

Αρκτικοί χρόνοι είναι:

• η Οριστική Ενεστώτα
• η Οριστική Παρακειμένου, με σημασία Ενεστώτα
• η Οριστική Απλού και Συντελεσμένου Μέλλοντα

Ιστορικοί χρόνοι είναι:

• η Οριστική Παρατατικού
• η Οριστική Παρακειμένου, με σημασία Αορίστου
• η Οριστική Υπερσυντελίκου

Η ακολουθία των χρόνων βρίσκει εφαρμογή στις ακόλουθες δευτερεύουσες προτάσεις, όταν εκφέρονται με Υποτακτική: Αιτιολογικές, Εναντιωματικές-Παραχωρητικές, Αναφορικές, Παραβολικές, Χρονικές, όπως και στις Πλάγιες Ερωτηματικές, που εκφέρονται πάντοτε με Υποτακτική.

Προτάσεις που κανονικά εκφέρονται με Οριστική, μπορεί να έχουν Υποτακτική είτε λόγω έλξης είτε λόγω πλαγίου λόγου.

Υπάρχουν ορισμένες δευτερεύουσες προτάσεις που εκφέρονται πάντοτε με Υποτακτική και στις οποίες έχουμε ιδιομορφία ως προς την ακολουθία των χρόνων:

-          Βουλητικές

-          Συμπερασματικές (επιρρηματικές και ουσιαστικές)

-          Τελικές

-          Ενδοιαστικές

-          Προτάσεις του quominus και του quin

Οι προτάσεις αυτές εκφέρονται με:

-          Υποτακτική Ενεστώτα μετά από αρκτικό χρόνο

-          Υποτακτική Παρατατικού μετά από ιστορικό χρόνο

Έχουμε, δηλαδή, συγχρονισμό της κύριας με τη δευτερεύουσα.

Ιδιαιτερότητα παρουσιάζουν και οι Χρονικές προτάσεις που εισάγονται με τον ιστορικό – διηγηματικό cum, οι οποίες εκφέρονται με:

-          Υποτακτική Παρατατικού, για πράξη σύγχρονη

-          Υποτακτική Υπερσυντελίκου, για πράξη προτερόχρονη

ΑΣΤΕΡΙΑ Α

 Θουκυδίδη Ιστορία Βιβλίο 3. Κεφάλαιο 74 ΚΕΙΜΕΝΟ 

[74.1] Διαλιπούσης δ᾽ ἡμέρας μάχη αὖθις γίγνεται καὶ νικᾷ ὁ δῆμος χωρίων τε ἰσχύι καὶ πλήθει προύχων· αἵ τε γυναῖκες αὐτοῖς τολμηρῶς ξυνεπελάβοντο βάλλουσαι ἀπὸ τῶν οἰκιῶν τῷ κεράμῳ καὶ παρὰ φύσιν ὑπομένουσαι τὸν θόρυβον. [2] Γενομένης δὲ τῆς τροπῆς περὶ δείλην ὀψίαν, δείσαντες οἱ ὀλίγοι μὴ αὐτοβοεὶ ὁ δῆμος τοῦ τε νεωρίου κρατήσειεν ἐπελθὼν καὶ σφᾶς διαφθείρειεν, ἐμπιπρᾶσι τὰς οἰκίας τὰς ἐν κύκλῳ τῆς ἀγορᾶς καὶ τὰς ξυνοικίας, ὅπως μὴ ᾖ ἔφοδος, φειδόμενοι οὔτε οἰκείας οὔτε ἀλλοτρίας, ὥστε καὶ χρήματα πολλὰ ἐμπόρων κατεκαύθη καὶ ἡ πόλις ἐκινδύνευσε πᾶσα διαφθαρῆναι, εἰ ἄνεμος ἐπεγένετο τῇ φλογὶ ἐπίφορος ἐς αὐτήν. [3] Καὶ οἱ μὲν παυσάμενοι τῆς μάχης ὡς ἑκάτεροι ἡσυχάσαντες τὴν νύκτα ἐν φυλακῇ ἦσαν· καὶ ἡ Κορινθία ναῦς τοῦ δήμου κεκρατηκότος ὑπεξανήγετο, καὶ τῶν ἐπικούρων οἱ πολλοὶ ἐς τὴν ἤπειρον λαθόντες διεκομίσθησαν.

 ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ [74.1]

 Κι αφού πέρασε κι αυτή η μέρα έγινε πάλι μάχη και νίκησαν οι δημοκρατικοί, επειδή είχαν θέσεις οχυρές και αριθμητική υπεροχή. Και οι γυναίκες ακόμη τους βοήθησαν με πολλή τόλμη ρίχνοντας κεραμίδια από τις στέγες των σπιτιών κι αντέχοντας στην ταραχή της μάχης καλύτερα απ’ ότι συνήθως ταιριάζει στο φυσικό τους. [2] Κι όταν γύρισε η μάχη ενάντιά τους αργά το σούρουπο, φοβήθηκαν οι ολιγαρχικοί μήπως οι δημοκρατικοί επάνω στην ορμή τους κάνουν έφοδο, πιάσουν το λιμάνι και τους σκοτώσουν όλους, γι’ αυτό βάλανε φωτιά στα σπίτια τους γύρω στην αγορά και στις λαϊκές πολυκατοικίες, για να μην τους γίνει επίθεση, χωρίς να λυπηθούν ούτε τα δικά τους ούτε τα ξένα σπίτια. Έτσι κάηκαν πολλά εμπορεύματα και παρά λίγο θα είχε καταστραφεί όλη η πολιτεία αν είχε φυσήξει άνεμος ευνοϊκός για να εξαπλωθεί η πυρκαγιά. [3] Σταμάτησε η μάχη και οι δύο παρατάξεις έμειναν στις θέσεις τους σ’ επιφυλακή όλη τη νύχτα. Μετά τη νίκη των δημοκρατικών, το κορινθιακό καράβι έφυγε κρυφά απ’ το λιμάνι και οι περισσότεροι από τους μισθοφόρους έφυγαν κι αυτοί κρυφά στην απέναντι ακτή.

OI ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΣΕ ΣΤΙΧΟ

 εκ υπο κατα

πες μου το ξανα

προ υπερ και συν

τα αρχαία να' ναι πλην

εν υπο περι και προς

τώρα ξέρεις τι είναι

εμπροθετος προσδιορισμός!!

ευχαριστούμε Helen Chris

STARS A

 1) Να υπογραμμίσετε στις προτάσεις που ακολουθούν το ρήμα στον παρακείμενο και στον υπερσυντέλικο ενεργητικής φωνής και να το γράψετε στο α’ πρόσωπο, στην οριστική ενεστώτα ενεργητικής φωνής:

 α. Πάντας πεπαίδευκεν Ὅμηρος, ὁ τοῦ Τρῳικοῦ ἔργου ὑμνητής. .................................

 β. Ἀθηναῖοι τὰς σπονδὰς λελύκασι καὶ τοὺς συμμάχους βλάπτουσι. .................................

 γ. Ἱππεῖς τῶν Βοιωτῶν τὰ ἱερὰ διεῤῥίφεσαν καὶ τοὺς στρατιώτας ἐδεδιώχεσαν. ..........................

 δ. Δαρεῖος ὁ βασιλεὺς ἐβεβασιλεύκει τῶν Περσῶν χρόνους πολλούς. .................................

 ε. Ἐπεὶ ταῦτα πεπράχατε, τοὺς θεοὺς πολεμίους ἕξετε. .................................

 στ. Οἱ τριακόσιοι πεφυλάχασι τὴν εἰσβολήν. .................................

 ζ. Δαρεῖος, ὁ τῶν Περσῶν βασιλεύς, τοῖς Ἕλλησιν ἐπεβεβουλεύκει. .................................

 2) Να σχηματίσετε τον Παρακείμενο και τον Υπερσυντέλικο των παρακάτω ρημάτων: Παρακείμενος Υπερσυντέλικος 

α. χορεύω ................................. ................................. β. γράφω ................................. ................................. γ. τάττω ................................. ................................. δ. ἀλλάττω ................................. ................................. ε. κόπτω ................................. ................................. στ. πράττω

ΑΣΤΕΡΙΑ Α

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΗΥ

https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Askiseis%20Grammatikis%20arxaias%20ellinikis.htm 

ΕΚΘΕΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΙΥ

 https://filologika.gr/lykio/g-lykiou/genikis-pedias/neoelliniki-glossa/proseggisi-polytropikoy-keimenoy-endeiktiki-proseggisi/

Προσέγγιση Πολυτροπικού Κειμένου (Ενδεικτική Προσέγγιση)

Θεωρητική προσέγγιση

https://filologika.gr/lykio/g-lykiou/genikis-pedias/neoelliniki-glossa/proseggisi-polytropikoy-keimenoy-endeiktiki-proseggisi/

Πολυτροπικά θεωρούνται τα κείμενα στα οποία το μήνυμα αποδίδεται με συνδυαστικούς τρόπους όπως για παράδειγμα συνδυασμό εικονιστικού και γλωσσικού μηνύματος (εικόνας και λόγου).Έτσι ενδέχεται να μας δοθούν: ένα σκίτσο, μια εικόνα, μια αφίσα, μια φωτογραφία, μια γελοιογραφία, ένα γράφημα, ένα σχεδιάγραμμα και να ζητείται να σχολιαστεί κάποιο από αυτά τα είδη. Προκειμένου λοιπόν να επιτευχθεί ο σχολιασμός, η νοηματική προσέγγιση και ενδεχομένως η επιδίωξη του πομπού θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε έναν παραγωγικό τρόπο ανάλυσης με τα παρακάτω «βήματα» / «στάδια»:

Ενδεικτικές οδηγίες

Βήμα 1^ο : Σύλληψη γενικής ιδέας / Εντοπισμός θεματικού κέντρου με βάση τα δεδομένα που παρουσιάζονται.

Βήμα 2^ο : Περιγραφικό στάδιο στο οποίο εάν πρόκειται για μήνυμα στο οποίο κυρίαρχο ρόλο έχει η εικόνα εντοπίζουμε τους οπτικούς δείκτες της εικόνας/ σκίτσου/ γελοιογραφίας και παραθέτουμε τον αντίστοιχο συμβολισμό του, προσπαθώντας να το αποκωδικοποιήσουμε. Παρατηρούμε τα αντικείμενα, σχήματα, χρώματα, μεγέθη, στάση σώματος, ύφος / έκφραση προσώπου, μορφασμό, βλέμμα, αμφίεση αντλώντας με αυτόν τον τρόπο πληροφορίες για την πνευματική, συναισθηματική, ηθική κατάσταση, τις προθέσεις, ακόμη και την κοινωνική συνθήκη. Ενώ, εάν πρόκειται για γραφήματα ή διαγράμματα παρατηρούμε τα αριθμητικά δεδομένα / στατιστικά στοιχεία και τα συγκρίνουμε μεταξύ τους, συνεκτιμούμε τα δοθέντα στοιχεία και εξαγάγουμε τα συμπεράσματά μας.

Βήμα 3^ο : Επιδίωξη / Στόχος / Πρόθεση πομπού: Να παροτρύνει/ να καταγγείλει / / να σατιρίσει / να καυτηριάσει / να επιβραβεύσει/ να ευαισθητοποιήσει/ να αποτρέψει / να αναδείξει κ.ά.

Βήμα 4^ο : Μήνυμα (απώτερος στόχος / βαθύτερη επιδίωξη/ «ηθικό δίδαγμα»).

Βήμα 5^ο  : Ενδέχεται να υπάρχουν επιπρόσθετες συγκεκριμένες ερωτήσεις:

α. Συμφωνείτε ή  διαφωνείτε με τον στόχο;

β. Θεωρείτε πως είναι πειστικός;

γ. Ο πομπός πέτυχε τον στόχο του και γιατί;

δ. Σε ποιο κοινό πιστεύετε πως απευθύνεται;

ε. Να τιτλοφορήσετε το σκίτσο ή τη γελοιογραφία.

στ. Να συγκρίνετε το μήνυμα αυτού του κειμένου / τη στάση του πομπού με το πρώτο κείμενο/ με τη στάση του συγγραφέα του πρώτου κειμένου με ποιο / ποια από τα / τις δύο συμφωνείτε; (ερώτημα πολύ πιθανό).

 

Προσοχή: Προσαρμόζουμε την απάντηση μας στο όριο λέξεων

Εφαρμογή σε σκίτσο

Στο κείμενο 2 (Μη λογοτεχνικό – σκίτσο) ποιο νομίζετε πως είναι το θέμα το οποίο επιδιώκει να αποδώσει / να θίξει ο δημιουργός; Πιστεύετε πως επιτυγχάνει τον στόχο του; Ποιον τίτλο θα βάζατε στο σκίτσο; Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας σε μια παράγραφο 100 – 120  λέξεων.

Ενδεικτική απάντηση

1^ο στάδιο (Θέμα): Στο σκίτσο παρουσιάζεται η επίδραση της τεχνολογίας στις διαπροσωπικές σχέσεις ή η αποξένωση του ανθρώπου στη σύγχρονη εποχή εξαιτίας του εθισμού του στη τεχνολογία.

2^ο στάδιο (Περιγραφικό): Συγκεκριμένα απεικονίζονται τα μέλη μιας οικογένειας να είναι απορροφημένα από διάφορα μέσα της τεχνολογίας(κινητό, λάπτοπ, τηλεόραση κ.ά.), όλα καλωδιωμένα και συνδεδεμένα στον εικονικό κόσμο, αδυνατώντας να επικοινωνήσουν μεταξύ τους στον πραγματικό κόσμο. Όλα τα μέλη διαφαίνεται πως είναι δέσμια της τεχνολογίας.

3^ο στάδιο: Ο στόχος / η επιδίωξη του σκιτσογράφου που είναι να καυτηριάσει / καταγγείλει την αρνητική όψη της τεχνολογίας, την εξάρτηση από την τεχνολογία και τα μέσα που αυτή παρέχει, επιτυγχάνεται με αποτελεσματικότητα μέσω της αποτύπωσης αυτής της κατάστασης με έντονα χρώματα (κόκκινο και φούξια) δηλωτικά του πάθους και της προσήλωσης (ο καθένας ασχολείται με την ηλεκτρονική του συσκευή). Επίσης, αποτυπώνεται εμφατικά η αλλοτρίωση του ανθρώπου από την τεχνολογία (πολλές ηλεκτρονικές συσκευές και καλώδια με τα οποία είναι τυλιγμένα σχεδόν τα πάντα, οι άνθρωποι, τα δώρα ακόμη και το χριστουγεννιάτικο δέντρο) και η απουσία επικοινωνίας / αλληλεπίδρασης ακόμη και τις γιορτινές ημέρες των Χριστουγέννων.

4^ο στάδιο: Το μήνυμα που επιδιώκει να μεταδώσει είναι η λελογισμένη και έμμετρη χρήση της τεχνολογίας/ η αλλαγή στάσης ζωής/ η ανάγκη απεξάρτησης/ ο επανακαθορισμός των αξιών και η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων μας / Η ανάγκη επαναξιολόγησης του τρόπου ζωής προκειμένου να μην χάνουμε σημαντικές στιγμές, όπως αυτές των Χριστουγέννων.

5^ο στάδιο: Τίτλος: «Δέσμιοι της τεχνολογίας», «Τεχνολογικός εξανδραποδισμός»,  «Φορτίζοντας τη ζωή μας», «Η επικυριαρχία της τεχνολογίας στην καθημερινότητα του ανθρώπου», «Απομυθοποιώντας την ηλεκτρονική εποχή»,«Δεσμώτες των συσκευών», «Αλλοτρίωση», «Ηλεκτρονικός Εθισμός», «Έγχρωμη οθόνη και όλοι ζούμε μόνοι».