ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

 Άναρθρο απαρέμφατο λέγεται το απαρέμφατο που χρησιμοποιείται χωρίς άρθρο.

Το άναρθρο απαρέμφατο χρησιμοποιείται ως:

1. υποκείμενο των απρόσωπων ρημάτων και εκφράσεων,

2. αντικείμενο,

3. κατηγορούμενο,

4. επεξήγηση,

5. προσδιορισμός της αναφοράς,

6. του σκοπού ή του αποτελέσματος.

Υποκείμενο Απαρερφάτου

Το υποκείμενο του απαρεμφάτου (του άναρθου ή του έναρθρου) μπορεί να είναι:

α) το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος (το αυτό πρόσωπο), οπότε λέμε ότι έχουμε ταυτοπροσωπία

β) διαφορετικό από το υποκείμενο του ρήματος (έτερο πρόσωπο), οπότε λέμε ότι έχουμε ετεροπροσωπία

Απρόσωπη Σύνταξη

Το απρόσωπο ρήμα (ή η απρόσωπη έκφραση) παίρνει ως υποκείμενο απαρέμφατο.

Είναι φανερό ότι το υποκείμενο του απαρεμφάτου θα είναι διαφορετικό από το υποκείμενο του ρήματος (γιατί προφανώς δεν μπορεί να έχει ως υποκείμενο τον εαυτό του). Άρα θα έχουμε ετεροπροσωπία. Αυτό έχει ως συνέπεια το υποκείμενο του απαρεμφάτου να βρίσκεται σε πτώση αιτιατική.

*Αρκετά συχνά δίπλα στο απρόσωπο ρήμα ή στην απρόσωπη έκφραση κι ενώ θα περιμέναμε να υπάρχει μια αιτιατική ως υποκείμενο του απαρέμφατου, αυτή η αιτιατική δεν υπάρχει. Στη θέση της υπάρχει μια δοτική, η οποία δείχνει το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται το απρόσωπο ρήμα, γι’ αυτό και την ονομάζουμε δοτική προσωπική.

Συντακτικές Ασκήσεις Εξοικείωσης και Εξάσκησης

Να βρείτε τα έναρθρα απαρέμφατα στα παρακάτω παραδείγματα και να τα χαρακτηρίσετε ως προς τον συντακτικό τους ρόλο:

Οὐκ ἄρα τὸ χαίρειν ἐστὶν εὖ πράττειν.

Ὥρμησαν εἰς τὸ διώκειν.

Εἰς τοῦτο ἐλήλυθε τοῦ νομίζειν.

Βασιλέως ἀγαθοῦ τοῦτο ἔργον ἐνόμιζε, τὸ τοὺς ἀρχομένους ὡς πλεῖστα ἀγαθὰ ποιεῖν.

Ἀπέγνωκα τοῦ μάχεσθαι.

Τὸ σπεύδειν δέ σοι παραινῶ.