ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ

 ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ – Η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΥΝΔΙΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 

Το γερούνδιο είναι ρηματικό ουσιαστικό ουδετέρου γένους με ενεργητική σημασία (γερούνδιο έχουν τα ενεργητικά, τα αποθετικά και τα ημιαποθετικά ρήματα). Διαθέτει γενική, δοτική, αιτιατική και αφαιρετική. Ισοδυναμεί με τις πλάγιες πτώσεις του έναρθρου απαρεμφάτου της ελληνικής.

 Σχηματίζεται από το θέμα του ενεστώτα και τις καταλήξεις –ndi, –ndo, -ndum, -ndo (καταλήξεις δευτεροκλίτων ουσιαστικών). Τα γερούνδια των 4 συζυγιών amo deleo lego audio Γενική Δοτική Αιτιατική Αφαιρετική ama-ndi ama-ndo ama-ndum ama-ndo dele-ndi dele-ndo dele-ndum dele-ndo lege-ndi lege-ndo lege-ndum lege-ndo audie-ndi audie-ndo audie-ndum audie-ndo

 Η χρήση των πτώσεων του γερουνδίου

 1. Η γενική του γερουνδίου χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα ουσιαστικών και επιθέτων (γενική αντικειμενική) καθώς και των προθέσεων causa και gratia (=για να). Ο εμπρόθετος δηλώνει αιτία ή σκοπό.

 2. Η δοτική του γερουνδίου εκφράζει σκοπό και χρησιμοποιείται κυρίως με επίθετα που σημαίνουν «κατάλληλος», «χρήσιμος» (aptus, idoneus, utilis)

 3. Η αιτιατική του γερουνδίου είναι πάντοτε εμπρόθετη (ad, in) και εκφράζει σκοπό ή προορισμό ή αναφορά. π.χ. Quam multas imagines […] ―non solum ad intuendum ― scriptores […] nobis reliquerunt = Πόσο πολλές εικόνες μας κληροδότησαν οι συγγραφείς ―όχι μόνο για να τις ατενίζουμε [32]

 4. Η αφαιρετική του γερουνδίου χρησιμοποιείται • απρόθετη για να δηλωθεί ο τρόπος. π.χ. […] cogitando homines excellentes […] mentem meam conformabam = με το να αναλογίζομαι τους εξαίρετους άνδρες διέπλαθα τον νου μου. [32] • εμπρόθετη ( de, ex, in και ab) για να δηλωθεί αναφορά ή αφετηρία. π.χ. Aesopus consilium Licini de fugiendocognovit = Ο Αίσωπος έμαθε το σχέδιο του Λίκινου για δραπέτευση 2

 Σχηματικά

Σημείωση: Δοτική και εμπρόθετη αφαιρετική δεν συναντάμε ποτέ στο σχολικό εγχειρίδιο. Επομένως, όλοι οι συναντώμενοι τύποι σε -ndo είναι απρόθετες αφαιρετικές που δηλώνουν τρόπο.