Αντιρατσιστικο σχολείο

 σύγχρονο σχολείο οφείλει να είναι αντιρατσιστικό

     Στην εποχή που διανύουμε, με τη συγκρότηση πολυπολιτισμικών κοινωνιών να αποτελεί τη νέα πραγματικότητα, η δραστική αντιμετώπιση των ρατσιστικών αντιλήψεων συνιστά αναγκαιότητα. Πρόκειται για ένα ζητούμενο που μπορεί σε αρχικό επίπεδο να υπηρετηθεί αποτελεσματικά με τη διαμόρφωση ενός σχολείου συνειδητά αντιρατσιστικού, το οποίο θα συνεισφέρει στην υιοθέτηση ενός νέου μοτίβου κοινωνικής συμπεριφοράς, βασισμένου στην αποδοχή.

     Η διαμόρφωση του σύγχρονου αντιρατσιστικού σχολείου μπορεί να επιτευχθεί με την εδραίωση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών στην εκπαιδευτική διαδικασία που θα διασφαλίσουν το ζητούμενο πνεύμα ανανέωσης. Χαρακτηριστικών που σε όλο τους το εύρος απαιτούν τη διαρκή συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων, προκειμένου η διεκδικούμενη αλλαγή να έχει τη στήριξη όλων και να υλοποιηθεί ουσιαστικά. Μ’ ένα πρώτο γνώρισμα να σχετίζεται με την έννοια του σεβασμού που θα πρέπει να διακρίνει συνολικά την καθημερινή επικοινωνία των μελών του σχολείου.

     Η οικοδόμηση αυτού του κλίματος σεβασμού θα βασιστεί στη συστηματική καλλιέργεια της ανεκτικότητας, ενός καίριου και αναγκαίου γνωρίσματος κάθε νέου πολίτη. Οι μαθητές θα κληθούν από νωρίς να συνειδητοποιήσουν πως θα συνυπάρχουν με ανθρώπους διαφορετικής εθνικότητας, διαφορετικής φυλής, ποικίλων οικονομικών δυνατοτήτων, αλλά και διαφορετικού σεξουαλικού προσανατολισμού. Θα χρειαστεί, έτσι, να εξοικειωθούν με τη διαφορετικότητα, η οποία διατρέχει κάθε πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης, ώστε να δείχνουν τον απαιτούμενο σεβασμό απέναντι σε όλους τους συμμαθητές και συνανθρώπους τους.

     Σημαντικό χαρακτηριστικό, άλλωστε, του αντιρατσιστικού σχολείου είναι η επίγνωση πως στόχος δεν είναι η καταπολέμηση κυρίως ή μόνο των ακραίων εκφάνσεων του ρατσισμού, αλλά πρωτίστως η αντιμετώπιση του καθημερινού ρατσισμού. Πέρα, δηλαδή, από τις οριακές καταστάσεις που δεν είναι πάντοτε συχνές, υπάρχουν τα καθημερινά, μικρά, μα επώδυνα κρούσματα ρατσισμού που λαμβάνουν ποικίλες μορφές, από τα σαρκαστικά σχόλια για το σωματικό βάρος ενός μαθητή έως τα υπονοούμενα για τις ερωτικές προτιμήσεις ενός άλλου. Ο καθημερινός ρατσισμός δεν είναι ηχηρός και δεν οδηγεί σε εκρηκτικές καταστάσεις βίας, είναι, ωστόσο, εξίσου οδυνηρός, διότι περνά συχνά απαρατήρητος και μπορεί έτσι να παρατείνεται σε διάρκεια.  

     Πρόσθετο χαρακτηριστικό, επομένως, του αντιρατσιστικού σχολείου είναι η μελέτη και η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των προκαταλήψεων εκείνων που οδηγούν τους ανθρώπους στην υιοθέτηση απορριπτικής στάσης απέναντι στο πολυποίκιλο της ανθρώπινης φύσης. Η αντιμετώπιση του ρατσισμού θα ξεκινά κατ’ αυτό τον τρόπο από τις αρχικές πηγές του, με στόχο τη διαμόρφωση ενός νέου τρόπου σκέψης απαλλαγμένου από τα επιζήμια πρότυπα ενός ιδανικού ανθρώπινου τύπου, που οδηγεί σε συναισθήματα απόρριψης όχι μόνο των άλλων, αλλά και του ίδιου μας του εαυτού.

     Το αντιρατσιστικό σχολείο θα διεκδικεί τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ειλικρινούς αποδοχής και αυτοαποδοχής, ώστε κάθε μαθητής να αισθάνεται ελεύθερος να επιδοθεί στη μάθηση, χωρίς να ανησυχεί για το πώς θα του συμπεριφερθούν οι άλλοι. Σ’ αυτό το κλίμα θα δομηθούν πραγματικές φιλίες και θα διαμορφωθούν άτομα δεκτικά απέναντι στη διαφορετικότητα.