ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

 Πώς μπορεί να διαφυλαχτεί η ειρήνη

Η προσπάθεια διασφάλισης της ειρήνης σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί σε μεγάλο βαθμό μια σχεδόν ανέφικτη επιδίωξη, εφόσον τα κράτη και οι εθνικές οντότητες δεν έχουν την προθυμία να προβούν σε υποχωρήσεις προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανταγωνισμοί και τα αντικρουόμενα συμφέροντά τους. Εντούτοις, αυτό δεν καθιστά μάταια ή χωρίς ουσία την προσπάθεια διαφύλαξης της ειρήνης, τουναντίον της προσδίδει μεγαλύτερη αξία, καθώς μέσω αυτής μπορεί να αποτραπεί μια ενδεχόμενη γενίκευση των φιλοπόλεμων τάσεων.

- Ενεργή και αμερόληπτη στάση των διεθνών οργανισμών. Η ειρήνη μεταξύ των επιμέρους κρατών είναι ζήτημα που αφορά συνολικά τη διεθνή κοινότητα∙ δεν θα πρέπει, όμως, οι διεθνείς οργανισμοί να παρεμβαίνουν στις διακρατικές εντάσεις επιλεκτικά και μόνο όταν εξυπηρετούνται συγκεκριμένα συμφέροντα, διότι έτσι υπονομεύεται το κύρος και η αποτελεσματικότητά τους. Έχει παρατηρηθεί, άλλωστε, πως σε πολλές περιπτώσεις κι ενώ η παρέμβασή τους θα μπορούσε να αποτρέψει εξαιρετικά δυσμενείς καταστάσεις, έχουν επιλέξει την αδράνεια προκειμένου να μην δυσαρεστήσουν κάποιο από τα ισχυρά μέλη τους.

Οι διεθνείς οργανισμοί, επομένως, και ιδίως ο ΟΗΕ, θα πρέπει να επιχειρούν την επίλυση των διακρατικών εντάσεων με αμεροληψία και σταθερότητα, χωρίς να επιδεικνύουν ανοχή στις παρεκκλίσεις συγκεκριμένων κρατών. Μια τέτοια στάση σταθερής πολιτικής θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη στην αντικειμενικότητα του οργανισμού και θα καταστήσει σαφώς πιο αποτελεσματικές τις παρεμβάσεις του.

- Προσπάθεια απάλειψης ή περιορισμού των ανισοτήτων. Ένα σημαντικό βήμα για τη διασφάλιση της ειρήνης είναι η εκκίνηση εκείνου του σχεδιασμού που θα επιφέρει μια σταδιακή εξισορρόπηση στην κατανομή των ωφελειών του παγκόσμιου πλούτου και των διάφορων τεχνολογικών εξελίξεων. Αποτελεί, άλλωστε, προφανές δεδομένο πως προκειμένου να εκλείψουν οι κοινωνικές, αλλά και οι διακρατικές εντάσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ριζικά τα γενεσιουργά αίτια. Έτσι,  θα πρέπει να γίνει έγκαιρα σαφές πως η διαρκής αύξηση του χάσματος ανάμεσα στους εύπορους και τους οικονομικά ασθενείς, δεν μπορεί παρά να προκαλεί έντονα και βίαια ξεσπάσματα.

- Τήρηση συναινετικής πολιτικής αφοπλισμού. Οι επιμέρους κυβερνήσεις οφείλουν να αντιληφθούν και να αποδεχτούν τους κινδύνους που εμπεριέχει η συνεχής εξοπλιστική τακτική τους. Ιδίως, μάλιστα, σε ό,τι αφορά τα όπλα μαζικής καταστροφής, όπως είναι τα πυρηνικά, δεν μπορεί να γίνεται αποδεκτή καμία στάση ανοχής για τη συνέχιση των αντίστοιχων προγραμμάτων έρευνας και κατασκευής. Όσο κρίσιμη κι αν θεωρούν ορισμένα κράτη την ενίσχυση του στρατού τους με όπλα σύγχρονης τεχνολογίας, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η κατοχή όπλων ικανών να αφανίσουν ολόκληρες πόλεις και να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή σε ολόκληρο τον πλανήτη.

- Πολύπλευρη συνεργασία μεταξύ των κρατών. Τα κράτη που έχουν μεταξύ τους ιστορικές διαφορές, θα πρέπει να προχωρούν σε πολύπτυχες συνεργασίες τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτιστικό επίπεδο προκειμένου να ενισχύουν στους πολίτες τους το αίσθημα της αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Μέσω των συνεργασιών αυτών, άλλωστε, θα εμπεδώνεται πληρέστερα η έννοια της κοινά επωφελούς συνύπαρξης, ώστε να δίνεται ένα σημαντικό κίνητρο στους πολίτες να λησμονούν τις εντάσεις του παρελθόντος και να εκτιμούν τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν στο μέλλον.

- Κλίμα σεβασμού των πολιτιστικών και θρησκευτικών διαφορών. Κάθε πολιτεία οφείλει να καλλιεργεί στους πολίτες της ένα θετικό κλίμα αποδοχής της διαφορετικότητας, προκειμένου να περιορίζονται οι εντάσεις που προκύπτουν από την αδυναμία ορισμένων πολιτών να σεβαστούν τις θρησκευτικές ή άλλες ιδιαιτερότητες των άλλων χωρών. Η έμφαση θα πρέπει να δίνεται στην εύρεση των σημείων επαφής και όχι στα στοιχεία εκείνα που διαφοροποιούν τις επιμέρους εθνότητες και θρησκείες.

- Προσεκτική προσέγγιση των εθνικών θεμάτων από τα Μ.Μ.Ε. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης οφείλουν να παρουσιάζουν με προσοχή εκείνα τα ζητήματα που ενδέχεται να ωθήσουν τους πολίτες σε εθνικιστικές επιλογές και να αποφεύγουν την ατεκμηρίωτα αρνητική προβολή άλλων κρατών και ιδίως εκείνων με τα οποία η χώρα είχε αντιμετωπίσει στο παρελθόν προβλήματα.

Ενώ, με παρόμοια προσοχή θα πρέπει να γίνεται και ο χειρισμός θρησκευτικών ζητημάτων, προκειμένου να αποφεύγεται η πρόκληση αρνητικών συναισθημάτων για τις εθνότητες εκείνες που έχουν διαφορετικό θρησκευτικό προσανατολισμό.

- Έμφαση στην ανθρωπιστική παιδεία. Η αγωγή των νέων θα πρέπει να βασίζεται στην ανθρωπιστική παιδεία προκειμένου να διαμορφώσουν μια βαθιά θετική στάση απέναντι σε ό,τι αφορά το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ιδιαίτερη αξία της ανθρώπινης ζωής. Οι νέοι καλούνται να αντιμετωπίζουν με ανεκτικότητα κάθε πολιτισμική ή θρησκευτική διαφορετικότητα και παράλληλα να έχουν ουσιαστικό σεβασμό για την παράδοση και την ιστορική πορεία κάθε λαού.

Καίριο ζητούμενο, συνάμα, είναι να κατανοούν οι νέοι την αξία της με σεβασμό προσέγγισης όλων των ανθρώπων στο πλαίσιο ενός υγιούς οικουμενισμού, με την παράλληλη απόρριψη του εθνικισμού και του ρατσισμού.