ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΕΚΘΕΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

 Οι γλωσσικές επιλογές του/της συγγραφέα αφορούν:

α) στις γλωσσικές ποικιλίες (ως γλωσσική ιδιοτυπία, ιδίωμα[1] ή διάλεκτο[2] του ομιλητή ή συγγραφέα ή αφηγητή, ως ιδιόλεκτο[3] των ηρώων,  γεωγραφικές, κοινωνικές γλωσσικές ποικιλίες, οπτικές της γλώσσας[4]),

β) στο λεξιλόγιο (κοινό –καθημερινό, εξειδικευμένο –τεχνικό),

γ) στους γραμματικούς χρόνους, τις εγκλίσεις και τα ρηματικά πρόσωπα, τα οποία δηλώνουν διαφορετικά χρονικά επίπεδα, διαφορετικούς βαθμούς βεβαιότητας ή επιθυμίας, τρόπους απεύθυνσης,

δ) στη στίξη που υιοθετεί σε συγκεκριμένα σημεία του κειμένου,

ε) στα σχήματα λόγου, στη σύνδεση των προτάσεων (παρατακτική, υποτακτική) και τη σημασία των λέξεων με την οποία χρησιμοποιείται μια λέξη ή φράση σε μια συγκεκριμένη περίπτωση (κυριολεξία, μεταφορά, παρομοίωση, αντίθεση κ.ά.),

στ) στην ονοματοποίηση: Η διαδικασία μετατροπής ενός ρήματος ή ενός επιθετικού προσδιορισμού σε ουσιαστικό (π.χ. υπολογίζω > υπολογισμός, αλλάζω > αλλαγή, ικανός > ικανότητα, φτωχός >φτωχοποίηση). Η γραμματική αυτή μετατόπιση δεν αφορά μόνο την παραγωγή, αλλά έχει συνέπειες και στο νόημα, εφόσον οι ονοματοποιημένοι τύποι φέρουν τα σημασιολογικά χαρακτηριστικά τόσο των ρηματικών διαδικασιών ή των ιδιοτήτων από όπου προέρχονται όσο και το αποτέλεσμα αυτών των διαδικασιών ή των ιδιοτήτων. Η ονοματοποίηση χαρακτηρίζει τα επιστημονικά κείμενα και τα «ακαδημαϊκά» είδη λόγου, όπως το δοκίμιο ή οι τεχνικές αναφορές, που επεξεργάζονται αφηρημένες και τεχνικές έννοιες,

ζ) στη χρήση προσωπικής και απρόσωπης σύνταξης,

η) στη χρήση ευθέος και πλαγίου λόγου.

Όλες οι γλωσσικές επιλογές συνδέονται λειτουργικά με το νόημα και το ύφος του κειμένου.

Βιβλιογραφία:

1. Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Γενικού Λυκείου, Φάκελος Εκπαιδευτικού, Διδακτικές Προτάσεις, 2019.
2. Η Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα, www.greek-language.gr
3. Κόμβος, www.komvos.edu.gr