ΕΚΘΕΣΗ Β ΚΑΙ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ 

ΤΕΛΙΚΕΣ με τους τελικούς συνδέσμους : να , για να και τις φράσεις προκειμένου να, με σκοπό να [νατελικές και βουλητικές] [για να αιτιολογικές Ο Παύλος , για να μην έρθει , είναι σίγουρα άρρωστος. για να αποτελεσματικές Κανείς δεν είναι τόσο δυνατός, για να σηκώσει τόσο βάρος.] Συντακτικά λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του σκοπού Προσοχή!!! διάκριση από τις βουλητικές: οι βουλητικές εισάγονται με το σύνδεσμο να , αλλά είναι ονοματικές. Ο πιο εύκολος τρόπος, για να διακρίνουμε αν είναι επιρρηματική τελική ή ονοματική βουλητική είναι να δούμε αν το να μετατρέπεται σε για να. Παράλληλα, θα πρέπει να δούμε μήπως χρησιμοποιείται ως όρος της κύριας πρότασης. π.χ. Θέλω να δουλέψω , για να ζήσω την οικογένειά μου . Έσκυψε να αποφύγει την μπάλα. Έτρεχε, για να μη χάσει το τρένο. Θα έκανε τα πάντα, προκειμένου να βελτιώσει τη θέση του. 

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ με τους αιτιολογικούς συνδέσμους : γιατί, επειδή, διότι, αφού, καθώς, εφόσον, άμα, σαν , που (αναφορικές αιτιολογικές) με τις φράσεις μια(ς) και, μια που 1.ο σύνδεσμος για να εισάγει και αιτιολογικές προτάσεις π.χ. Για να είσαι τόσο απρόσεκτος , χτύπησες Συντακτικά λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί της αιτίας Ο σύνδεσμος γιατί χρησιμοποιείται και ως παρατακτικός σύνδεσμος στην αρχή μιας περιόδου ή ημιπεριόδου και εισάγει κύρια πρόταση, π.χ. Γιατί έγιναν όλα αυτά; Γιατί δεν ακούς ποτέ κανέναν· Δεν πήγα στο σχολείο, γιατί(επειδή) ήμουν άρρωστος. Δε συμφωνώ μαζί σας, διότι( αφού) όσα λέτε δεν έχουν καμία λογική βάση. Καθώς( εφόσον)δεν είχα χρήματα, δεν μπόρεσα να κεράσω. Άμα δεν τον ενθαρρύνουν, απογοητεύεται. Σαν ήθελες να μ’αρνηθείς , γιατί να μ΄αγαπήσεις; Θα πάρουμε γλυκό, μια και ήσασταν καλά παιδιά. Συγνώμη , που δε σου τηλεφώνησα

 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ με τους αποτελεσματικούς συνδέσμους ώστε(να), που(να), ή τους συνδέσμους να , για να ή με φράσεις με αποτέλεσμα να Ο σύνδεσμος ώστε , όταν βρίσκεται στην αρχή περιόδου ή ημιπεριόδου, είναι παρατακτικός και εισάγει κύρια πρόταση Θα έρθετε μαζί μου; Ώστε συμφιλιωνόμαστε; Συντακτικά λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του αποτελέσματος Συχνά στην κύρια πρόταση υπάρχει η αντωνυμία τέτοιος , τόσος ή το επίρρημα τόσο ή έτσι … Κανείς δεν είναι τόσο δυνατός, για να μπορεί τα πάντα. Θα είναι πολύ ανόητος , να πιστέψει τέτοιο ψέμα) Είναι τέτοιος άνθρωπος , που τον αγαπούν όλοι .( αναφορική αποτελεσματική)

 ΧΡΟΝΙΚΕΣ με τους χρονικούς συνδέσμους : όταν, σαν, ενώ, ενόσω, καθώς, αφού, αφότου, πριν, μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όποτε, άμα, μέχρι , ότι , που(αναφορικές χρονικές) .. ή με φράσεις που χρησιμοποιούνται ως χρονικοί σύνδεσμοι όσο που, , εκεί που, όσο που να, έως ότου να, κάθε που, μέχρι που , μέχρις ότου… Συντακτικά λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου, για να δηλώσουν α) το σύγχρονο :το γεγονός που φανερώνει η χρονική πρόταση συμβαίνει ταυτόχρονα με αυτό που δηλώνει η κύρια πρόταση β)το προτερόχρονο :το γεγονός που φανερώνει η χρονική πρόταση συμβαίνει πριν από αυτό που δηλώνει η κύρια πρόταση γ) το υστερόχρονο :το γεγονός που φανερώνει η χρονική πρόταση συμβαίνει μετά αυτό που δηλώνει η κύρια πρόταση Σαν έχασα τη μητέρα μου , ήμουν δώδεκα χρονών Πριν φύγει, συμφιλιώθηκε με τον αδελφό του. Ενόσω εμείς συζητούσαμε , οι άλλοι έγραψαν τα πρακτικά. Καθώς έκλινα την πόρτα , άκουσα τον πυροβολισμό . Ότι άρχισα να γράφω , χτύπησε το κουδούνι. Έχω τρία χρόνια , που δουλεύω εδώ. α)Όποτε δουλεύει, κουράζεται . β)Όταν τα έμαθε όλα , άλλαξε γνώμη. γ)Πριν φύγει , κλείδωσε την πόρτα .

 ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ με τους υποθετικούς συνδέσμους : αν , εάν ,άμα, εφόσον , σαν ή με φράσεις όπως έτσι και , σε περίπτωση που Συντακτικά λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί της προϋπόθεσης. Ειδικότερα: Η υποθετική πρόταση ονομάζεται υπόθεση και η κύρια πρόταση ονομάζεται απόδοση . Και οι δυο μαζί σχηματίζουν τον υποθετικό λόγο που μπορεί να δηλώνει α) το πραγματικό , π.χ. Αν διαβάσεις , θα γράψεις καλά . β)το αντίθετο του πραγματικού , π.χ. Αν είχες διαβάσει , θα έγραφες καλά Αν έχεις φίλους,, αισθάνεσαι δυνατός. Άμα θες να φύγεις, φύγε. Θα συμφωνήσω, εφόσον μου πεις την αλήθεια. Σαν θέλεις , πήγαινε μαζί τους.

 ΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΕΣ/ ΠΑΡΑΧΩΡΗΤΙΚΕΣ με τους εναντιωματικούς / παραχωρητικούς συνδέσμους : αν και, και αν ,ενώ, μολονότι, παρότι .. ή με φράσεις όπως παρόλο που, μόλο που , και ας , και που, , και να, που να , παρά το γεγονός ότι , ακόμη και να(αν) , έστω κι αν ...... Συντακτικά λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί της εναντίωσης Αν και είχε παιδιά, έμεινε στο τέλος μόνος Εγώ δεν πάω, που να χαλάσει ο κόσμος. Και αν δεν έρθεις μαζί μας , εμείς θα πάμε εκδρομή. Δε θα σας πω την αλήθεια, ακόμη και αν με πληρώσετε.