ΕΚΘΕΣΗ

ΘΕΩΡΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Νεοελληνική Γλώσσα: Αρετές παραγράφου

Για να είναι καλή μια παράγραφος, πρέπει να έχει:

—ένα σαφή σκοπό

—επαρκή  ανάπτυξη

—ενότητα

—αλληλουχία νοημάτων

—συνοχή και

—έμφαση

Σαφής σκοπός

Αν θέλεις η παράγραφός σου να μεταβιβάζει καθαρά τις σκέψεις σου και τα συναισθήματά σου, πρέπει πρώτα να εξετάσεις ποιος είναι ακριβώς ο σκοπός σου. Τι ακριβώς θέλεις να πεις και ποιο είναι το θέμα. Τα στάδια που πρέπει να ακολουθήσεις είναι τα ακόλουθα:

-σκέφτεσαι τι θέλεις να πεις σχετικό με το θέμα, με άλλα λόγια εξετάζεις ποιος είναι ο σκοπός σου,

-διατυπώνεις τον σκοπό σε μορφή πρότασης. Βεβαιώνεσαι πως η πρόταση εκφράζει τη στάση σου απέναντι στο θέμα,

-εντάσσεις την πρόταση που εκφράζει τον σκοπό σου σε μια καλή θεματική πρόταση.

Παράδειγμα:

Υποθέτεις πως έχεις να γράψεις μία παράγραφο για την πρώτη σου εργασία. Σκέφτεσαι να συσχετίσεις το συναίσθημα της ωριμότητας που αποκτά ο εργαζόμενος με τη συστηματική εργασία. Επιπλέον πρέπει να καταδείξεις τη στάση σου απέναντι στο θέμα της ωρίμασης του ατόμου μέσω της συστηματικής εργασίας. Και η συγκεκριμένη σου στάση είναι ακριβώς ο σκοπός της παραγράφου σου. Στη συνέχεια διατυπώνεις τον σκοπό σου σε μια ενδιαφέρουσα θεματική πρόταση. Τέτοια θα μπορούσε να είναι η εξής: «Με την πρώτη συστηματική του εργασία ο νέος κάνει ένα βήμα προς την ωριμότητα» ή κάπως αλλιώς: «Η πρώτη συστηματική εργασία βοηθάει τον άνθρωπο να ωριμάσει». Παρατήρησε ότι η θεματική πρόταση περικλείει όχι μόνο το θέμα της παραγράφου αλλά και τη στάση του συγγραφέα της στο θέμα.

Άσκηση:

Σου δίνονται οι ακόλουθες θεματικές προτάσεις, για να τις αναπτύξεις σε παραγράφους:

—Ο σύγχρονος αθλητισμός έχει εμπορευματοποιηθεί.

—Βασικό αίτιο της ανεργία θεωρείται το ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα.

—Η διαφήμιση προβάλλει πρότυπα ζωής.

—Μία βασική λειτουργία της οικογένειας είναι η κοινωνικοποίηση των

    μελών της.

—Σημαντικό αίτιο του πολιτιστικού προβλήματος θεωρείται η αστυφιλία.

Επαρκής ανάπτυξη

Μία παράγραφος, για να είναι πετυχημένη, δεν αρκεί να έχει μια ενδιαφέρουσα θεματική πρόταση και ένα σαφή σκοπό, που να εκφράζεται μέσα στη θεματική της πρόταση. Επιπλέον, χρειάζεται η επαρκής ανάπτυξη της θεματικής πρότασης. Η ανάπτυξη της παραγράφου επαρκώς μπορεί να γίνει με παραδείγματα, με σύγκριση και αντίθεση, με αιτιολόγηση, με αίτια και αποτελέσματα, με ορισμό, με διαίρεση, με αναλογία, με συνδυασμό μεθόδων.

Ενότητα

Μία καλή παράγραφος εκτός από το σαφή σκοπό και την επαρκή της ανάπτυξη πρέπει να έχει και ενότητα, πράγμα που σημαίνει πως δεν θα περιέχει προτάσεις/ιδέες/σκέψεις άσχετες με την κύριο θέμα το οποίο εκφράζεται με τη θεματική της πρόταση. Οι άσχετες λεπτομέρειες καταστρέφουν την ενότητα της παραγράφου.

Άσκηση:

—Να διαγράψεις τις προτάσεις που καταστρέφουν την ενότητα στις ακόλουθες παραγράφους:

-Ο μέσος πολίτης αγωνίζεται σήμερα σκληρά , για να πετύχει άνετη και ευπρεπή ζωή. Ωστόσο, και όταν ακόμα φτάσει τον στόχο αυτό, συνεχίζει την εντατική του προσπάθεια αδιαφορώντας συχνά για την ψυχική του ισορροπία. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο της διπλής απασχόλησης του εργαζομένου, ο οποίος θυσιάζει τον ελεύθερο χρόνο του, προκειμένου να αυξήσει το εισόδημά του. Η διαφήμιση ωθεί τους ανθρώπους στον καταναλωτισμό. Η απληστία είναι βασικό γνώρισμα του σύγχρονου ανθρώπου, ο οποίος δεν ικανοποιείται από όσα έχει και ζητάει περισσότερα υλικά αγαθά. Πολλές φορές οι άνθρωποι αποκτούν άγχος στην προσπάθειά τους να αυξήσουν το εισόδημά τους. Οι γιατροί προειδοποιούν πως το άγχος προκαλεί ψυχικές νόσους. Η βοήθεια ενός ψυχιάτρου κοστίζει ακριβά.