ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ

 

Ενότητες 16-20

Κείμενο Ι

Fit magna caedes. Sedulius, dux et princeps Lemovīcum, occiditur; dux Arvernōrum vivus in fugā comprehenditur; signa militaria LXXIIII (septuaginta quattuor) ad Caesarem referuntur; magnus numerus hostium capitur atque interficitur;

[Lectio XVI]

Κείμενο ΙΙ

Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur et ipse de viā fessus ibi dormivisse. Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxit aversos. Ubi Hercules, e somno excitātus, gregem aspexit et partem abesse sensit, pergit ad proximan speluncam;

[Lectio XVIII]

Κείμενο ΙΙΙ

Discurrens miles pedes eius animadvertit; eum latentem adgnovit; extractum imperatorem eum salutavit. Hinc ad commilitones suos eum adduxit. Ab his in castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moritūrum eum miseratur. Postero die Claudius imperator factus est.

[Lectio XX]

Παρατηρήσεις

Να μεταφράσετε στα νέα ελληνικά τα παραπάνω αποσπάσματα.

Μονάδες 20

Εισαγωγή-Λεξιλογικές παρατηρήσεις

Β1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί σε καθεμία από τις φράσεις της στήλης Α΄ και δίπλα σε αυτό τον αριθμό της λέξης ή φράσης από τη στήλη Β΄ που συμπληρώνει ορθά το νόημά της, σύμφωνα με το περιεχόμενο της εισαγωγής του σχολικού βιβλίου.

 

Στήλη Α΄	Στήλη Β΄
α. Στην περιγραφική διαίρεση δεν περιλαμβάνεται η αναφορά σε:	i. αρχαϊκή εποχή· ii. ύστερη αρχαιότητα· iii. αυτοκρατορική εποχή.
β. Στα φυσικά χαρακτηριστικά της Λατινικής δεν περιλαμβάνονται:	i. η στιβαρότητα, η λογική και συντακτική οργάνωση· ii.  η λογική και συντακτική οργάνωση, η τάση για λιτό, συγκεκριμένο και κατανοητό λόγο· iii. τα καλολογικά στοιχεία.
γ. Συμβατικό πέρας της κλασικής εποχής θεωρείται ο θάνατος:	i. του Ιουλίου Καίσαρα· ii. του Οκταβιανού Αυγούστου· iii. του Τραϊανού.
δ. Στους πεζογράφους των χρόνων του Κικέρωνα δεν ανήκει:	i. ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρ· ii. ο Κορνήλιος Νέπως· iii. ο Τίτος Λίβιος.
ε. Στους ποιητές των αυγούστειων χρόνων δεν ανήκει:	i. ο Βαλέριος Κάτουλλος· ii. ο Προπέρτιος· iii. Ο Οβίδιος.

Μονάδες 10

Β2. Postero die Claudius imperator factus est: Με ποιο τρόπο ο Κλαύδιος έγινε αυτοκράτορας και ποιες ήταν οι συνέπειες του τρόπου με τον οποίο συνέβη, σύμφωνα με τις ιστορικές σας γνώσεις;

Μονάδες 10

Β3. Με ποια λατινική λέξη του κειμένου συνδέεται ετυμολογικά καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής;

i. βιοπάλη ii. φλοίσβος iii. ρεβέρ iv. τρακτέρ v. τουρμπίνα

Μονάδες 5

Β4. Να επιλέξετε από τον πίνακα τη λατινική φράση που ταιριάζει και να συμπληρώσετε κάθε περίοδο λόγου. Δύο στοιχεία περισσεύουν.

de facto, status quo, persona non grata, tabula rasa, modus vivendi, de profundis, carpe diem

 

α. Μετά το απρόσμενο καρδιακό επεισόδιο που υπέστη, η υγιεινή διατροφή έγινε για τον πατέρα μου……………..

β. Ο Οράτιος στην πιο διάσημη ωδή του προέτρεπε τη Λευκονόη «……………………………………», συμβουλεύοντάς την να αδιαφορεί για το αβέβαιο μέλλον και να ενδιαφέρεται μόνο για το σήμερα.

γ. Υπάρχει απορία για το πώς θα κλείσουν  ……………………………………. τα σύνορα της Ελλάδας, ώστε να μη διαδοθεί η πανδημία από τους τουρίστες του εξωτερικού.

δ. Η ψυχή ενός μικρού παιδιού αποτελεί  ……………………………………. και χρειάζεται εκπαίδευση και εμπειρίες για να γίνει μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα.

ε. Το  ……………………………………. μιας χώρας ορίζεται από την κυβερνητική της αρχή, το ισχύον πολίτευμα και την ηθική διάπλαση των πολιτών της.

Μονάδες 5

Γραμματικές παρατηρήσεις

Γ1.α. Να εντοπίσετε τα θηλυκά ουσιαστικά σε όλα τα παραπάνω αποσπάσματα και να τα μεταφέρετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού.

(μονάδες 8)

      β. Στο απόσπασμα γ (Lectio XX) να εντοπίσετε ένα δευτερόκλιτο και ένα τριτόκλιτο επίθετο και να τα μεταφέρετε στη γενική πληθυντικού στο γένος που βρίσκονται. (μονάδες 2)

Μονάδες 10

Γ2. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τις ζητούμενες πληροφορίες:

	Είδος αντωνυμίας	Αντίστοιχη πτώση   άλλου αριθμού
ipse
quosdam
eius
suos
his

Μονάδες 10

Γ3.α. fit, referuntur, interficitur: Να γράψετε το β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα και το απαρέμφατο ενεστώτα στη φωνή που βρίσκονται οι τύποι.

(μονάδες 6)

    β. Στο απόσπασμα β (Lectio XVIII) να εντοπίσετε ένα απαρέμφατο ενεργητικού παρακειμένου και μια μετοχή παθητικού παρακειμένου. Στη συνέχεια να μεταφέρετε το πρώτο στον αντίστοιχο τύπο μέλλοντα ενεργητικής φωνής, αφού λάβετε υπόψη σας το υποκείμενό του, και τη δεύτερη στη μετοχή ενεργητικού ενεστώτα.

(μονάδες 2)

    γ. Στο απόσπασμα γ (Lectio XX) να εντοπίσετε ένα αποθετικό ρήμα και να γράψετε το β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται.

(μονάδες 2)

Μονάδες 10

Συντακτικές παρατηρήσεις

Δ1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση για τη συντακτική αναγνώριση των παρακάτω όρων:

α. vivus	i. επιθετικός προσδιορισμός στον όρο dux˙ ii. αντικείμενο του ρήματος comprehenditur˙ iii. επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στον όρο dux.
β. fluvium	i. παράθεση στον όρο Tiberim˙ ii. επεξήγηση στον όρο Tiberim˙ iii. επιθετικός προσδιορισμός στον όρο Tiberim.
γ. partem	i. αντικείμενο του ρήματος sensit˙ ii. υποκείμενο του απαρεμφάτου abesse˙ iii. κατηγορούμενο μέσω του abesse.
δ. ab his	i. εμπρόθετος προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στο ρήμα delatus est˙ ii. εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης στο ρήμα delatus est˙ iii. εμπρόθετος προσδιορισμός του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου στο ρήμα delatus est.
ε. imperator	i. υποκείμενο του ρήματος factus est˙ ii. αντικείμενο του ρήματος factus est˙ iii. κατηγορούμενο του υποκειμένου Claudius μέσω του συνδετικού ρήματος factus est.

 Μονάδες 10

Δ2. Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur:

Να ξαναγράψετε την παραπάνω πρόταση, αντικαθιστώντας το ρήμα fertur
α. με τη φράση Homines ferunt και

β. με τη φράση Hercules tradidit.

Σε κάθε περίπτωση να προχωρήσετε στις απαραίτητες αλλαγές και να δικαιολογήσετε την πτώση του υποκειμένου του απαρεμφάτου.